Wat zit er in de nalatenschap van de overledene? Die vraag is cruciaal. De erfgenamen moeten weten wat er in de nalatenschap zit, zodat ze niet opgezadeld worden met schulden. Een nalatenschap bestaat immers niet alleen uit activa, maar ook uit schulden.
Ook voor het erfdeel van de reservataire erfgenamen is de vraag naar de samenstelling van de nalatenschap van belang. De kinderen en de gehuwde partner hebben immers recht op een minimaal erfdeel.
Volstaat het om te berekenen hoe groot de nalatenschap van de overledene is op zijn sterfdag? Neen. De wetgever heeft daar anders over beslist.
Stel: we houden bij de berekening van de reserve alleen rekening met wat de erflater bij zijn overlijden nalaat. Dan zou de wettelijke reserve snel haar betekenis en nut verliezen. Je schenkt tijdens je leven je vermogen zo goed als volledig weg. Er blijft weinig of niets over en de wettelijke reserve wordt uitgehold…
Daarom moet de reserve worden berekend op de nalatenschap zoals die er zou uitzien als de overledene tijdens zijn leven geen schenkingen had gedaan. Daarom wordt na het overlijden de ‘fictieve massa’ samengesteld. Die bestaat uit de erfgoederen die nog in de nalatenschap zitten, plus alle schenkingen die de overledene tijdens zijn leven deed. Ze is dus ‘fictief’, want de weggeschonken goederen zitten niet meer in het vermogen.
