De gesplitste aankoop is een veel gebruikte techniek bij successieplanning waarbij de ene persoon het vruchtgebruik koopt en de andere de blote eigendom. Vaak gaat het om ouders die het vruchtgebruik verwerven en de kinderen (of een kind) de blote eigendom.
Het voordeel hierbij is dat de ouders nog zelf voordeel halen uit het onroerend goed. Zij kunnen dat nog bewonen of er huurinkomsten uit genereren. Eenmaal zij overleden zijn, dooft hun vruchtgebruik uit en wordt het kind volle eigenaar van het pand.
Over de gesplitste aankoop is de laatste jaren veel inkt gevloeid. De Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) trok tot voor kort immers aan de strenge (fiscale) kaart.
Vlabel ging ervan uit dat bij overlijden van de ouders, het onroerend goed in volle eigendom aanwezig is in hun nalatenschap, zodat het kind op de volledige waarde ervan erfbelasting moest betalen. Het kind kon aan die hoge erfbelasting evenwel “ontsnappen” door een “tegenbewijs” te leveren dat hij de nodige “persoonlijke gelden” ter beschikking had op het moment van de aankoop van het onroerend goed. In de praktijk schenken de ouders het bedrag van de blote eigendom aan hun kind, waarna die de blote eigendom zelf kan aankopen. Bij overlijden van de ouders komt het vruchtgebruik vervolgens integraal toe aan het kind zonder dat hierop nog een erfbelasting verschuldigd is.
Vroeger vereiste de belastingdienst dat het kapitaal dat werd aangewend voor de aankoop van de blote eigendom, werd geschonken via een geregistreerde schenking. Bij een geregistreerde schenking moet je schenkbelasting betalen.
Dit is intussen veranderd. Vandaag moet Vlabel dus ook niet-geregistreerde schenkingen aanvaarden als tegenbewijs om het betalen van erfbelasting bij een voorafgaande gesplitste aankoop te vermijden.
Opgelet: overlijdt de schenker binnen de 3 jaar na de schenking van het bedrag om de blote eigendom aan te kopen en werd geen schenkbelasting betaald? Dan zal de schenker toch een erfbelasting verschuldigd zijn.
Je schenking niet registreren? Niet zonder risico!
Je doet best een beroep op een notaris bij de schenking van een geldsom. De notaris kan aanraden om, afhankelijk van je situatie, toch over te gaan tot een vrijwillige registratie van de schenking. Je betaalt als schenker dan wel een schenkbelasting op het bedrag van de blote eigendom, maar je vermijdt hiermee wel de hogere erfbelasting op de volledige eigendom.