Moet ik na een schenking nog drie jaar leven?

12 december 2016

Belastingtarieven verhogen naarmate de waarde van de geschonken of de vererfde goederen stijgt. Zou je dan de fiscus te slim af kunnen zijn door telkens kleine opéénvolgende schenkingen te doen zodat de “kleine” schenkingen telkens in een lage belastingschijf vallen?

Je vermoedt het al: het zou te mooi zijn om onbeperkt te kunnen schenken. De fiscus heeft dit gedrag willen tegengaan door een specifieke fiscale regel in het leven te roepen, die in het vakjargon het “progressievoorbehoud” wordt genoemd.

In Vlaanderen komt progressievoorbehoud in twee gevallen voor: ofwel bij opéénvolgende onroerende schenkingen tussen dezelfde personen binnen de drie jaar (progressievoorbehoud bij schenkingen) ofwel bij een overlijden van de schenker binnen de drie jaar na een onroerende schenking (progressievoorbehoud bij overlijden).

In deze twee situaties gaat de fiscus er eigenlijk van uit dat je schenkt zodat je erfgenamen finaal minder erfbelasting moeten betalen. Daarom zal de fiscus bij opéénvolgende onroerende schenkingen binnen de drie jaar de waarde van de geschonken onroerende goederen samentellen. Resultaat? Een hogere fiscale grondslag, met als gevolg de toepassing van een hogere belastingschijf en dus… een hogere schenkbelasting.

Hetzelfde principe zal gelden indien de schenker binnen de drie jaar na een onroerende schenking overlijdt en er in zijn vermogen nog een onroerend goed aanwezig is. De waarde van het geschonken onroerend goed zal dan bij de nalatenschap geteld worden. Opnieuw wordt de belastbare grondslag dus fictief verhoogd waardoor de verschuldigde erfbelasting finaal zal stijgen indien men daardoor in een hogere belastingschijf terechtkomt.

Progressievoorbehoud (oftewel de verhoging van je belastbare grondslag) speelt dus niet altijd. Ten eerste is progressievoorbehoud iets waar je alleen rekening mee moet houden bij onroerende schenkingen. Bij roerende schenkingen speelt deze regel niet. Ten tweede wordt de schenking van sommige onroerende goederen buiten deze regel gehouden. Dit is zo voor de schenking van bouwgrond en de schenking van een familiebedrijf.

Zoals hierboven omschreven, kan progressievoorbehoud ook maar parten spelen indien er meerdere onroerende goederen in het vermogen zijn. De waarde van het geschonken onroerend goed kan immers maar gevoegd worden bij de waarde van een ander onroerend goed, en niet bij de waarde van de roerende goederen. Heb je maar één woning of grond in je vermogen? Dan hoef je niet wakker te liggen van progressievoorbehoud.

De regels rond de schenkingen zijn de laatste jaren sterk gewijzigd. Twijfel je om een schenking te doen? Aarzel niet om een notaris aan te spreken.

Bron: Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat