Waarom kiezen voor een vennootschap?

De door jou opgerichte vennootschap heeft rechtspersoonlijkheid. Dat is niet het geval bij een eenmanszaak en een maatschap. Rechtspersoonlijkheid betekent dat de onderneming een eigen bestaan heeft, los van de oprichters, de aandeelhouders en de bestuurders. De vennootschap blijft bestaan, ook wanneer de bestuurders en/of aandeelhouders  overlijden. Anderzijds kan een vennootschap tijdens het leven van de bestuurders en/of aandeelhouders worden ontbonden. Een vennootschap met rechtspersoonlijkheid heeft haar eigen naam, haar eigen rechten en haar eigen verplichtingen.

In tegenstelling tot een ‘natuurlijke’ persoon, krijgt de vennootschap haar rechtspersoonlijkheid niet automatisch. Eerst moet een vennootschap opgericht worden via een oprichtingsakte. De statuten worden neergelegd bij de griffie van de ondernemingsrechtbank. De oprichtingsakte wordt ten slotte gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Zo is de oprichting van de vennootschap een feit voorandere personen.

Een vennootschap vormt de juridische basis om de samenwerking tussen verschillende personen te organiseren. Het is  een samenwerkingscontract waarbij elke partij zijn eigen inbreng doet om vervolgens samen winst te maken en deze onder elkaar te verdelen.

Het contract, onder de vorm van de statuten, bepaalt  de spelregels tussen de verschillende partijen. Het schept het juridisch kader waarbinnen de samenwerking zich zal afspelen, zodat aan eventuele problemen en betwistingen de basis voor een oplossing wordt geboden.

Ondernemen houdt risico’s in voor jouw privé vermogen. Ondernemers proberen hun verantwoordelijkheid dan ook zoveel mogelijk te beperken en tegelijk de aanspraakmogelijkheden van de schuldeisers op hun persoonlijke bezittingen te minimaliseren of zelfs uit te sluiten.

Je kan vermijden dat jouw volledig bezit het onderpand vormt van je handelsschulden door te kiezen voor het gepaste vennootschapstype met beperkte aansprakelijkheid, waardoor jij en andere vennoten in principe enkel wat ze in de vennootschap hebben ingebracht, kunnen verliezen.

In veel gevallen veroorzaakt het overlijden van de ondernemer het verdwijnen van zijn onderneming. Bij een overlijden komt de onderneming onverdeeld in handen van alle erfgenamen terecht. Alle erfgenamen zijn dan als het ware mede-eigenaars van de zaak. Onze wetgeving voorziet echter dat elke erfgenaam, op elk ogenblik, zijn deel in de nalatenschap kan opvragen en de verdeling kan eisen. Bij het overlijden van de ondernemer is een eenmanszaak dan ook vrij kwetsbaar. De erfgenamen van een ondernemer met een eenmanszaak kunnen de verdeling en/of de verkoop van de zaak eisen.

Door je onderneming in een vennootschap onder te brengen, kan dit probleem gedeeltelijk worden ondervangen. Zo slaat de onverdeeldheid, veroorzaakt door overlijden, niet meer op de onderneming zelf, maar wel op de aandelen die de overleden persoon in de onderneming had. Bovendien kunnen  de statuten van de vennootschap ook regels voorzien die de overgang van de onverdeelde aandelen regelen. Sinds 1 mei 2019 krijg je als ondernemer  meer speelruimte om de overgang van hun onderneming te organiseren.

Uiteraard lost het oprichten van een vennootschap niet alle  conflicten tussen je erfgenamen op. Maar het kan wel helpen om betwistingen voorkomen.

Veel ondernemers zetten de stap naar een vennootschap om fiscale redenen. Veralgemenend kan je stellen dat de hoogste aanslagvoet in de vennootschapsbelasting veel lager ligt dan die in de personenbelasting (waar men als eenmanszaak onder valt). Bovendien valt de omschakeling naar een vennootschap fiscaal voordeliger uit in de mate dat je het grootste deel van de winst in je vennootschap houdt. 

De vennootschapsbelasting is voorbehouden voor de vennootschappen, associaties, organismen en andere instellingen, die:

• ‘Rechtspersoonlijkheid’ bezitten;
• Hun fiscale woonplaats in België hebben;
• Een onderneming exploiteren of zich toeleggen opverrichtingen van winstgevende aard.

Vanaf het boekjaar 2020 wordt de winst belast aan 25%. Onder bepaalde voorwaarden is op de eerste winstschijf van 100.000 euro slechts een verlaagd tarief van 20% verschuldigd.  

Je bent als zelfstandige onderworpen aan een eigen sociaal statuut en je geniet een specifieke sociale zekerheidsregeling. Ondernemers met een éénmanszaak vallen altijd onder dit statuut. In een vennootschap worden zaakvoerders, bestuurders en werkende vennoten als zelfstandigen beschouwd. Ook zij zijn onderworpen aan het sociaal statuut van de zelfstandigen.

Bestuurders in een naamloze vennootschap (NV) kunnen geen werknemer zijn in hun vennootschap. Dit geldt sinds 1 mei 2019 ook voor bestuurders in een besloten vennootschap (BV) en voor zaakvoerders van de vroegere BVBA’s. Zaakvoerders van een BV (of een BVBA) kunnen de bestuursfunctie niet als werknemer uitoefenen. Dat kan wel nog voor een andere functie die volledig losstaat van je taak als bestuurder en onder de volgende voorwaarden:  

• De activiteit die het voorwerp uitmaakt van de arbeidsovereenkomst moet voldoende onderscheiden zijn van de taak als zaakvoerder/bestuurder.;
• Er moet een band van ondergeschiktheid zijn;
• Er moet een loon als werknemer worden uitgekeerd voor de gepresteerde arbeid die totaal losstaat van de bestuursfunctie