Kunnen je ouders van jou erven?

Dit bericht is geschreven op 22/10/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
We hebben het vaak over het erfrecht van kinderen. Maar niet alleen kinderen erven van hun ouders — soms is het net omgekeerd. Wanneer iemand geen kinderen nalaat, kunnen de ouders erven, vaak samen met broers of zussen. Dat komt niet altijd overeen met de wensen van degene die zijn nalatenschap wil regelen.
Wanneer erven ouders van hun kind?
Ouders
erven
Bij overlijden erft de overblijvende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de gezinswoning met alle huisraad en meubilair.
Ongehuwd samenwonenden die louter feitelijk samenwonen erven niet van elkaar tenzij er een testament in hun voordeel werd opgemaakt.
Wettelijk samenwonenden erven automatisch van elkaar.
Dit geldt alleen voor de samenwonenden die een verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand hebben opgemaakt.
in situaties waarin iemand overlijdt zonder kinderen. In dat geval delen de ouders de
erfenis
Een ander woord voor de “nalatenschap” van de overledene. Zoals de naam het al doet vermoeden is dit alles wat de overledene nalaat: de activa (vorderingen, aandelen, goederen …), maar ook passiva (schulden).
met de broers en zussen van de overledene. Concreet erft elke ouder één vierde van de
nalatenschap
Vermogen, goederen en schulden op het moment van overlijden.
. Leven beide ouders nog, dan erven ze samen de helft. De overige helft wordt verdeeld onder de broers en zussen.
Als er geen broers of zussen zijn, maar wel één of beide ouders, wordt de nalatenschap opgesplitst in twee helften — dit noemt men
kloving
Als een overledene geen echtgenoot of afstammelingen en geen broers en/of zussen en/of hun afstammelingen nalaat, is er sprake van kloving. In dit geval wordt de nalatenschap gesplitst in twee helften, waarvan de ene helft toekomt aan de bloedverwanten via vader en de andere helft aan de bloedverwanten via moeder.
. De ene helft gaat naar de familielijn van de ene ouder, de andere helft naar de lijn van de andere ouder.
Kun je je ouders onterven?
Dat kan, maar het erfrecht is niet altijd eenvoudig, zeker niet als er ook een partner is.
Bij een kinderloze situatie erft de gehuwde partner de gemeenschappelijke goederen (en de goederen die gezamenlijk eigendom zijn) in volle eigendom. De eigen goederen gaan echter slechts in
vruchtgebruik
Het recht om een andermans goed te gebruiken en de vruchten daarvan te innen alsof men zelf de eigenaar was, met de verplichting ervoor te zorgen zodat het goed zelf in stand blijft. Een vruchtgebruiker kan dus in een onroerend wonen, maar kan evengoed dit onroerend goed verhuren en genieten van de huurinkomsten. Ander voorbeeld: De vruchtgebruiker van een kapitaal zal geen eigenaar zijn van het kapitaal, maar zal wel recht hebben op de interesten.
naar de langstlevende partner. De
blote eigendom
Eigendom van een goed waarvan het vruchtgebruik door iemand anders wordt uitgeoefend.
komt dan toe aan andere erfgenamen, zoals ouders, broers of zussen.
Ook een wettelijk samenwonende partner heeft erfrechten, zij het beperkter: hij of zij erft het vruchtgebruik van de gezinswoning De gezinswoning is de gezamenlijke hoofdverblijfplaats waar partners met hun gezin normaal leven. Ze hebben er hun ‘voornaamste belangen’. Gehuwden moeten alle beslissingen over hun gezinswoning samen nemen, ook al is maar 1 van hen eigenaar van de woning of staat er maar 1 naam op de huurovereenkomst. Dat is de bescherming van de gezinswoning. Dezelfde bescherming geldt bij wettelijk samenwonenden. en de inboedel. Dit betekent dat de partner samen erft met je ouders: je partner het vruchtgebruik, je ouders de blote eigendom. Dat kan praktische problemen geven, vooral als de verstandhouding niet optimaal is.
Zelfs bij een goede relatie kiezen veel mensen ervoor om hun partner beter te beschermen. Daarom is een testament Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar. voor kinderloze koppels een echte must. Met een testament kun je meer nalaten aan je partner en zo het erfrecht van ouders, broers of zussen beperken of zelfs uitsluiten. Dat mag, want zij hebben geen reservatair erfrecht, in tegenstelling tot kinderen.
Fiscaal voordeel van een testament
Een testament opstellen is niet alleen verstandig om persoonlijke redenen, maar ook fiscaal interessant.
Broers en zussen betalen immers relatief hoge erfbelastingen. Door meer na te laten aan je ouders, blijf je binnen het goedkopere tarief in
rechte lijn
Tussen ouders en kinderen, tussen echtgenoten en (wettelijk) samenwonenden.
. Bovendien erven je broers en zussen op hun beurt later weer aan hetzelfde voordelige tarief.
In een testament kun je ook iets nalaten aan een verre verwant of een vriend. Er bestaan mogelijkheden om dit te doen aan het laagste fiscale tarief, maar dat moet wel correct geregeld worden via een testament. Laat je hierover zeker adviseren door een
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
.
Kies voor een waterdicht testament
Een testament kan je partner belangrijke bescherming bieden, maar niet iedereen zal altijd tevreden zijn met wat erin staat. Om discussies achteraf te vermijden, kies je best voor een notarieel testament.
Dat wordt opgesteld door een notaris in de vorm van een
notariële akte
Een notariële akte is een authentieke akte opgesteld door de notaris. Enkel notariële akten (en niet onderhandse verkoopsovereenkomsten) kunnen overgeschreven worden in het hypotheekkantoor. Deze overschrijving maakt de koop “tegenstelbaar”, het beschermt de koper tegen aanspraken van derden.
. Zo ben je zeker van de juridische juistheid én inhoudelijke volledigheid van je testament. Bovendien is een notarieel testament nagenoeg onaanvechtbaar, in tegenstelling tot een handgeschreven “parachutetestament”, dat gemakkelijker ter discussie kan worden gesteld door ontevreden erfgenamen.