Belastingvrij nalaten aan je kleinkinderen: zo werkt het
Dit bericht is geschreven op 26/11/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
De feestdagen staan voor de deur. Voor veel families is dat een periode van warmte, reflectie en aandacht voor wie je lief is. Voor grootouders is dit vaak ook hét moment om na te denken: hoe kan ik mijn kleinkinderen een financieel duwtje in de rug geven? Dat kan op een fiscaalvriendelijke manier via een legaat in je testament. Bij legaten tot 12.500 euro betaalt de begunstigde, je kleinkind bijvoorbeeld, géén erfbelasting.
Waarom rechtstreeks nalaten aan je kleinkinderen?
We leven langer, en dat is positief. Maar daardoor
erven
Bij overlijden erft de overblijvende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de gezinswoning met alle huisraad en meubilair.
Ongehuwd samenwonenden die louter feitelijk samenwonen erven niet van elkaar tenzij er een testament in hun voordeel werd opgemaakt.
Wettelijk samenwonenden erven automatisch van elkaar.
Dit geldt alleen voor de samenwonenden die een verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand hebben opgemaakt.
kinderen vaak pas wanneer ze zelf vijftigers zijn. Op dat moment hebben ze meestal hun woning al afbetaald, zijn de studiekosten voor hun eigen kinderen achter de rug, en hebben ze het geld minder nodig dan hun kroost. Niet vreemd dus dat grootouders graag rechtstreeks iets willen nalaten aan de volgende generatie.
Hoe kan je dat regelen?
Er bestaan verschillende manieren om vermogen rechtstreeks bij de kleinkinderen te laten terechtkomen. Toch hangt dat vaak af van beslissingen van de ouders.
- Erfenis Een ander woord voor de “nalatenschap” van de overledene. Zoals de naam het al doet vermoeden is dit alles wat de overledene nalaat: de activa (vorderingen, aandelen, goederen …), maar ook passiva (schulden). verwerpen: ouders kunnen een erfenis volledig weigeren, waardoor hun eigen kinderen automatisch in hun plaats erven. Maar verwerpen is een alles-of-nietsbeslissing en blijkt in de praktijk vaak een te grote stap.
- ouders kunnen ook een deel van wat ze erven binnen het jaar belastingvrij doorgeven aan hun kinderen ('doorgeefschenking'), op voorwaarde dat een aantal regels strikt worden gevolgd.
Grootouders kunnen ook zelf kiezen
Je kan als grootouder ook rechtstreeks voorzien in een
nalatenschap
Vermogen, goederen en schulden op het moment van overlijden.
voor je kleinkinderen, bijvoorbeeld via een
testament
Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar.
. En dat kan fiscaal bijzonder voordelig.
Door een specifieke fiscale regeling (een ‘belastingkrediet’) kan elk kleinkind tot 12.500 euro volledig belastingvrij erven van een grootouder. Wie meer wil nalaten – tot 50.000 euro per kleinkind – kan rekenen op een aanzienlijke belastingvermindering. Meer info vind je op de website van Vlabel.
Deze verminderingen gelden trouwens niet alleen voor kleinkinderen, maar ook voor kinderen en echtgenoten. De belastingvermindering, die bij legaten tot 12.500 euro neerkomt op een vrijstelling van de
erfbelasting
De erfbelasting is de verzamelterm voor het vroeger gekende “successierecht” en het “recht van overgang”. Het is een belasting die je moet betalen bij het erven van een nalatenschap.
De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de graad van verwantschap met de overledene. Hoe dichter de verwantschap, hoe minder erfbelastingen je moet betalen. Kinderen van de overledene betalen dus minder erfbelastingen dan de broer, zus, tante of andere familieleden.
Aangezien de erfbelasting altijd uitgedrukt wordt in een percentage, is de hoogte van de verschuldigde erfbelasting ook afhankelijk van de waarde van de erfenis.
, wordt automatisch toegekend.
Let wel: de wettelijke
reserve
De reserve is het wettelijk erfdeel dat bepaalde in de wet opgesomde erfgenamen (kinderen, de langstlevende echtgeno(o)t(e), in sommige gevallen de ouders…) nooit kan ontnomen worden.
van de kinderen blijft bestaan. De helft van je nalatenschap moet naar je kinderen gaan. De andere helft kan je vrij bestemmen, bijvoorbeeld voor je kleinkinderen.
Voorkom discussies met een notarieel testament
Hoewel de familieband meestal hecht is, kan het bij een overlijden toch verrassend overkomen dat een deel van de nalatenschap naar kleinkinderen gaat. Om misverstanden of ruzies te vermijden, is een notarieel testament sterk aan te raden. Dit type testament is niet alleen juridisch sluitend, maar ook authentiek en hierdoor niet zomaar aan te vechten door ontevreden erfgenamen.
Is de kans op discussie tussen je erfgenamen klein? Dan kan een eigenhandig ‘parachute-testament’ volstaan. Toch blijft notariële begeleiding nuttig. Laat je testament minstens registreren en in bewaring brengen bij een notariskantoor, zodat het zeker wordt teruggevonden na je overlijden.
Gerelateerd nieuws
Mijn erfenis Text
Zelfgeschreven testamenten: geldig, maar te gebruiken als ‘parachute’.
Er zijn verschillende manieren om in België een testament op te stellen. Kort samengevat kan je ofwel je testament laten opstellen door een notaris, ofwel zelf ...
Mijn erfenis Text
Vlaamse erf- en registratiebelasting: aangekondigde hervorming
De Vlaamse Regering heeft een akkoord bereikt over een voorontwerp van Programmadecreet in het kader van de begroting voor 2026. Hieronder vind je een beknopt o...
Mijn erfenis Text
Kunnen je ouders van jou erven?
We hebben het vaak over het erfrecht van kinderen. Maar niet alleen kinderen erven van hun ouders — soms is het net omgekeerd. Wanneer iemand geen kinderen nala...