Het huis van je samenwonende partner helpen verbouwen: een goed idee?
Dit bericht is geschreven op 27/10/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
Soms gebeurt het dat partners mee investeren in een woning waarvan ze niet de eigenaar zijn. Dit lijkt op het eerste gezicht misschien onschuldig, maar investeren in het huis van een samenwonende partner kan voor grote problemen zorgen als er niets is geregeld. In dit artikel lees je welke risico’s bestaan wanneer je mee verbouwt aan het huis van je partner en hoe je je kan wapenen tegen deze problemen.
Samenwonend koppel? Zorg voor afspraken
In de wet worden geen rechten en plichten geregeld voor ongehuwde samenwonende koppels. Dit in tegenstelling tot wat geldt voor gehuwde koppels Voor deze partners legt de wet wel duidelijke vergoedingsregels vast. Omdat dit niet het geval is voor samenwonende koppels, doen zij er goed aan om duidelijke afspraken vast te leggen, vooral als er verbouwplannen zijn.
Let wel op: wettelijk samenwonende koppels hebben wel een aantal wettelijke rechten, zoals het
erven
Bij overlijden erft de overblijvende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de gezinswoning met alle huisraad en meubilair.
Ongehuwd samenwonenden die louter feitelijk samenwonen erven niet van elkaar tenzij er een testament in hun voordeel werd opgemaakt.
Wettelijk samenwonenden erven automatisch van elkaar.
Dit geldt alleen voor de samenwonenden die een verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand hebben opgemaakt.
van het
vruchtgebruik
Het recht om een andermans goed te gebruiken en de vruchten daarvan te innen alsof men zelf de eigenaar was, met de verplichting ervoor te zorgen zodat het goed zelf in stand blijft. Een vruchtgebruiker kan dus in een onroerend wonen, maar kan evengoed dit onroerend goed verhuren en genieten van de huurinkomsten. Ander voorbeeld: De vruchtgebruiker van een kapitaal zal geen eigenaar zijn van het kapitaal, maar zal wel recht hebben op de interesten.
op de
gezinswoning
De gezinswoning is de gezamenlijke hoofdverblijfplaats waar partners met hun gezin normaal leven. Ze hebben er hun ‘voornaamste belangen’.
Gehuwden moeten alle beslissingen over hun gezinswoning samen nemen, ook al is maar 1 van hen eigenaar van de woning of staat er maar 1 naam op de huurovereenkomst. Dat is de bescherming van de gezinswoning. Dezelfde bescherming geldt bij wettelijk samenwonenden.
en inboedel bij het overlijden van de partner, maar ze hebben geen gemeenschappelijk vermogen. Dit betekent dat elke partner zijn of haar eigen vermogen behoudt, waardoor investeren in elkaars woning, zonder afspraken, risicovol blijft.
Je krijgt niet steeds een vergoeding voor gemaakte investeringen
Het lijkt rechtvaardig dat wanneer jij en je partner uit elkaar gaan, je een vergoeding zal krijgen voor jouw gemaakte kosten, denk hierbij bijvoorbeeld aan renovatiekosten die je mee hebt betaald. Toch is dit niet zo eenvoudig. Je zal een rechtsgrond moeten vinden waarop je je vordering kan steunen. Zo kan de ex-partner proberen een vergoeding krijgen op grond van de ‘vermogensverrijking zonder oorzaak’. In de praktijk zorgt dit echter vaak voor problemen, omdat rechters oordelen dat op het moment van de relatie, de vermogensverrijking niet zonder oorzaak was. De partner investeerde namelijk in de woning om hierin duurzaam samen te leven.
Bespaar jezelf kopzorgen: maak duidelijke afspraken
Om jezelf een heel aantal kopzorgen te besparen doe je er goed aan om op voorhand duidelijke afspraken met je partner vast te leggen. Dit kan in een
samenlevingsovereenkomst
Overeenkomst gesloten tussen wettelijk of feitelijk samenwonenden waarbij partners bepaalde vermogensrechtelijke aspecten van hun relatie kunnen regelen.
Een samenlevingscontract voor feitelijke samenwonende koppels kan notarieel of onderhands opgemaakt worden.
Wettelijk samenwonenden zijn verplicht om hun samenlevingscontract, indien zij één wensen, te laten opstellen door de notaris.
In een samenlevingscontract kunnen volgende zaken geregeld worden:
- bezit / eigendomsrecht van bepaalde goederen;
- inkomsten en besparingen;
- kosten van het huishouden;
- wederzijds akkoord voor het aangaan van specifieke overeenkomsten;
- regelingen betreffende de kinderen;
- situatie in geval van scheiding. Dit vervangt uiteraard niet de regelingsakte in het kader van een echtscheiding.
.
De samenlevingsovereenkomst is een document dat je samen met je samenwonende partner opstelt. Jullie kunnen ervoor kiezen om deze overeenkomst zelf op te maken of dit te laten opstellen door een
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
. In de samenlevingsovereenkomst kan je dan verschillende afspraken maken over de vermogensrechtelijke aspecten van jullie samenleving. Heeft de feitelijk samenwonende partner bijvoorbeeld mee geïnvesteerd in de verbouwingen, dan kan dit in de samenlevingsovereenkomst worden beschreven.
Niet alleen de samenlevingsovereenkomst, maar ook de schulderkenning kan een oplossing bieden. Dit is een schriftelijk document waarin één van de partners erkent een bepaald bedrag verschuldigd te zijn aan de ander. Zo beschikt de investerende partner bij een relatiebreuk over een duidelijk bewijs van de gemaakte kosten en het recht op terugbetaling.
Niet alleen het maken van afspraken is belangrijk, ze goed bewaren is minstens zo belangrijk. Zo kan je ze makkelijk later terugvinden. Tip: bewaar je samenlevingsovereenkomst in Izimi, de gratis digitale kluis van het notariaat.