Samenwonen in een nieuw samengesteld gezin? Zo bescherm je de erfenis van je kinderen.
23 september 2025
Beeld je in dat je na een stukgelopen relatie opnieuw de liefde vindt. Dit brengt uiteraard veel vreugde en toekomstplannen met zich mee. Gaan jullie samenwonen? Of misschien zelfs hertrouwen? Hierdoor rijzen een aantal belangrijke juridische vragen, zeker wanneer er kinderen uit een vorige relatie zijn. Voor jullie samen iets beginnen opbouwen is het belangrijk je goed te informeren zodat je een bewuste keuze kan maken.
Feitelijke samenwonen met je nieuwe partner
Wanneer je ervoor kiest om feitelijk samen te wonen met je nieuwe partner, verandert erfrechtelijk niets ten opzichte van jullie huidige situatie. Feitelijk samenwonende partners hebben geen wettelijk erfrecht tegenover elkaar. De erfenis van je kinderen is in dit geval dus volledig beschermd.
Wanneer je als feitelijk samenwonende partner toch iets wenst na te laten aan je partner, zal je dit zelf moeten regelen. De notaris kan je verschillende oplossingen aanreiken.
Wettelijk samenwonen met je nieuwe partner
In tegenstelling tot wat geldt voor de feitelijk samenwonenden, bestaat er voor wettelijk samenwonenden wel een wettelijk erfrecht. Dit erfrecht is wel beperkter dan het erfrecht dat tussen gehuwden van toepassing is.
Bij een wettelijke samenwoning erft de langstlevende partner het vruchtgebruik op de gezinswoning en de aanwezige meubelen. Dit betekent dat je als partner levenslang in de woning zal kunnen wonen. Je mag zelfs de woning verhuren en van de huuropbrengsten genieten. De kinderen worden blote eigenaar van de woning. Zij kunnen de woning dus niet zomaar verkopen zonder de instemming van de langstlevende partner. Opgelet: enkel jouw kinderen, waarmee jij een afstammingsband hebt, erven van jou. Pluskinderen zullen niet automatisch van je erven.
Indien je niet wil dat je wettelijk samenwonende partner het vruchtgebruik op de gezinswoning en inboedel erft, kan je dit uitsluiten via een testament. Wettelijk samenwonenden hebben geen gereserveerd erfdeel, waardoor je als erflater volledige vrijheid hebt om je nalatenschap anders te regelen.
Trouwen met je nieuwe partner
Je kan er ten slotte ook voor kiezen om te trouwen met je nieuwe partner. Huwelijkspartners beschikken over een uitgebreid erfrecht en zijn bovendien reservataire erfgenamen. Dit betekent dat ze steeds recht hebben op een wettelijk bepaald minimum, dat hen niet kan worden afgenomen.
Wanneer je trouwt met je nieuwe partner en als eerste overlijdt, dan erft de partner het vruchtgebruik op de gehele nalatenschap. Dit omvat de gezinswoning en inboedel, maar bijvoorbeeld ook een tweede verblijf, de auto, de interesten op rekeningen… Om kinderen uit een eerdere relatie te beschermen kan je beroep doen op het Valkeniersbeding. Dankzij deze handige clausule kan je – via een huwelijksovereenkomst - met je nieuwe partner afspraken maken over het erfrecht. Je kan het erfrecht beperken tot bepaalde goederen of in tijd. Op die manier kan je een evenwicht zoeken tussen het erfrecht van je kinderen en dat van je nieuwe kinderen. Wel moet de langstlevende altijd minstens zes maanden in de woning kunnen blijven wonen.
Conclusie: als je feitelijk samenwoont (of een LAT-relatie hebt), dan raak je niet aan het erfrecht van je kinderen. Maar de notaris kan ook een regeling uitwerken voor wie wettelijk samenwoont of getrouwd is. De notaris kan je begeleiden en informeren bij het nemen van belangrijke beslissingen.
Bron: Fednot