Een stedenbouwkundige vergunning vragen als je niet bouwt?

1 april 2016

Stel, naar aanleiding van je zelfstandige activiteit heb je meer en meer nood aan een aparte kantoorruimte voor je personeel. Dat komt goed uit, je beschikt thuis over een grote ruimte op het gelijkvloers waar je tal van bureaus kan inrichten. Ook de garage zou je eventueel als kantoorruimte kunnen gebruiken. Je wil daarbij niet meteen werken uitvoeren. Heb je dan een stedenbouwkundige vergunning nodig?

Stedenbouwkundige vergunning
Een stedenbouwkundige vergunning is een vergunning die je nodig hebt om bepaalde bouwwerkzaamheden uit te voeren. De gemeente is verantwoordelijk voor het toekennen van een stedenbouwkundige vergunning. Met deze vergunning geeft de gemeente jou de toestemming om bepaalde werken uit te voeren.

Bestemmingswijziging
De naam “stedenbouwkundige vergunning” kan echter misleidend zijn, want het gaat om méér dan een vergunning om te mogen bouwen. Vaak wordt over het hoofd gezien dat je ook een stedenbouwkundige vergunning nodig hebt als je de “bestemming” of de “functie” wil wijzigen van het onroerend goed. Het klinkt eenvoudig, maar je woning aanwenden voor andere doeleinden dan “wonen” is stedenbouwkundig niet vanzelfsprekend.

Kantoren oprichten in een woning is zeker niet het enige voorbeeld; het verhuren van de benedenverdieping van je woning voor handelsactiviteiten is een ander. Omgekeerd kan ook; je hebt een handelsruimte en eigenlijk zou je er graag in wonen. Ondanks de afwezigheid van werken of verbouwingen, zijn deze handelingen allemaal vergunningsplichtig.

Vrijstellingen
De algemene regel is dat je voor het herbestemmen van je woning, net zoals voor het uitvoeren van werken, altijd een stedenbouwkundige vergunning moet vragen. Daarop bepaalt de wet echter ook uitzonderingen.

Zo kan je een kantoor inrichten in je woning zonder een stedenbouwkundige vergunning te vragen, indien bepaalde voorwaarden vervuld zijn:

  • De woning moet gelegen zijn in een woongebied;

  • De “woonfunctie” moet de belangrijkste functie blijven;

  • De complementaire functie (bv. de kantoorruimte) moet kleiner zijn dan de woonruimte en mag nooit groter zijn dan 100² meter.

  • De complementaire functie mag niet strijdig zijn met de  

Weet bovendien dat tijdelijke bestemmingswijzigingen (minder dan 90 dagen per jaar) niet onderworpen zijn aan een stedenbouwkundige vergunning. Wil je dus een oude collectie kleren of vinylplaten verkopen in je garage gedurende een paar weken, dan kan dat zonder een stedenbouwkundige vergunning. Opgelet, wil je voor die tijdelijke verkopen werken uitvoeren aan je garage, dan zal je wél een vergunning moeten vragen.

Wil je van de garage of van een ander deel van je woning een heuse handelszaak maken, dan zal je eveneens vergunningsplichtig worden. Dan gaat het immers niet meer om een tijdelijke bestemmingswijziging.

Het wijzigen van verschillende wooneenheden
Om je woning op te delen in verschillende wooneenheden (studio’s, kamerwoningen, appartementen) heb je een stedenbouwkundige vergunning nodig. Dit geldt altijd, zelfs als er geen sprake is van bouwwerken.

De enige uitzondering op deze regel is het onderverdelen van een woning in meerdere wooneenheden in het kader van “zorgwonen”. Dit is een vorm van samenwonen waarbij een ondergeschikte wooneenheid bewoond wordt door een zorgbehoevende persoon. De zorgbehoevende persoon wordt geholpen door de perso(o)n(en) die in de hoofdwooneenheid wo(o)n(en).

Wil je echter van een zorgwoning terug een “klassieke” woning maken met één wooneenheid, dan heb je hiervoor wél een stedenbouwkundige vergunning nodig. Ook wanneer je het aantal wooneenheden vermindert, moet je immers een stedenbouwkundige vergunning vragen.

Meldingsplicht
Voor sommige handelingen moet je geen stedenbouwkundige vergunning vragen, maar ben je wel onderworpen aan een meldingsplicht. Dit is het geval wanneer je zoals hierboven aangehaald een woning “splitst” in verschillende wooneenheden om er een “zorgwoning” van te maken en je hiervoor constructieve werken wil uitvoeren.

Opgelet: een provinciale of gemeentelijke stedenbouwkundige verordening mag afwijken van de Vlaamse reglementering. Een provinciale of gemeentelijke stedenbouwkundige verordening kan strengere regels opleggen als het op stedenbouwkundige vergunningen aankomt.

Veel mensen wensen een deel van hun woning te gebruiken voor andere doeleinden dan louter “wonen”. Om een (deel van je) woning te herbestemmen moet je in principe een stedenbouwkundige vergunning aanvragen bij de gemeente. Er bestaan echter uitzonderingen. Wil je meer uitleg over de vergunningsplicht en de manier waarop je een vergunning moet aanvragen? Neem dan alvast een kijkje op www.ruimtelijkeordening.be/nl/beleid/vergunning/vergunningnodig

Bron: Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat