Een woning kopen: Waarom moet ik een waarborg of voorschot betalen?

11 augustus 2020

Bij de aankoop van een woning is het gebruikelijk om een waarborg of voorschot te betalen. Waarom is dit aan te raden?

Geen wettelijke verplichting, wel gebruikelijk

De wet legt bepaalde regels vast over het betalen van een voorschot wanneer het gaat over de verkoop van een te bouwen of in aanbouw zijnde woning. Maar in alle andere gevallen waarbij je vastgoed aankooptbestaat er geen wettelijke regeling: partijen zijn vrij het bedrag van het voorschot te bepalen. In België betalen kopers doorgaans een voorschot tussen de 5 en 10 procent op de overeengekomen prijs. Het betalen van een voorschot geeft immers blijk van de ernst van beide partijen bij het afsluiten van hun overeenkomst.

Belang voor de koper

Het betalen van het voorschot betekent voor de koper een zekerheid. Bij een aankoopdossier moet het notariskantoor tal van opzoekingen verrichten om zeker te zijn dat de aankoop veilig en rechtsgeldig gebeurt. Zolang dit niet zeker is, wordt het voorschot van de koper niet doorgestort naar de verkoper. Het geld staat als het ware “geparkeerd” op een beschermde derdenrekening waar de partijen niet aan kunnen. Deze rekening wordt beheerd door het notariskantoor, maar de gelden komen hem geenszins toe. Aangezien het voorschot nog niet aan de verkoper wordt doorgestort, kunnen zijn eventuele schuldeisers geen beslag leggen op deze gelden. Indien een aankoopprocedure om één of andere reden toch niet door kan gaan, en dit los van de wil van de koper, is hij zeker dat hij zijn voorschot terugkrijgt.

Belang voor de verkoper

Omgekeerd geldt deze regel ook voor de verkoper. Want wat als de koper uiteindelijk het saldo van de koopprijs niet betaalt binnen de overeengekomen termijn? Dan zal  de verkoper hem mogelijk voor de rechtbank moeten dagen. Door het betalen van een voorschot beschikt de verkoper toch over een bedrag. Dat bedrag is dan een soort schadevergoeding voor het geval dat de rechter de ontbinding van de verkoopovereenkomst ten nadele van de koper uitspreken. De derdenrekening van de notaris beschermt dus beide partijen.

Nooit rechtstreeks aan verkoper betalen

Het is een absolute afrader om het voorschot rechtstreeks te betalen aan de verkoper. Heeft de verkoper  schulden, dan riskeer je het bedrag kwijt te zijn als de verkoop om één of andere reden niet zou doorgaan. Het is veel veiliger om het voorschot te storten  op de beschermde derdenrekening van de notaris. Gebeurt de verkoop met een makelaar, dan kan je het voorschot betalen op de derdenrekening van de makelaar. Deze derdenrekeningen behoren niet tot het vermogen van de notaris of makelaar, en zijn dus beschermd tegen hun schuldeisers.

Voorschot of waarborg?

Af en toe spreken notarissen en vastgoedmakelaars van een ‘waarborg’ in plaats van een voorschot. Hoewel deze begrippen  gelijkaardig lijken, is er een juridisch verschil.

Een ‘waarborg’ is juridisch gezien geen ‘betaling’. In tegenstelling tot een ‘voorschot, maakt de waarborg geen deel uit van de prijs. . De waarborg blijft eigendom van de koper tot aan het verlijden van de notariële akte. Zo vermijdt de koper dat hij de waarborg verliest, bijvoorbeeld als de verkoper ondertussen failliet zou gaan Loopt alles vlot en wordt de akte verleden, dan wordt de waarborg een daadwerkelijk voorschot. Een voorschot daarentegen wordt op het ogenblik van de betaling direct eigendom van de verkoper. Daarom spreek je in een verkoopovereenkomst  best van een ‘waarborg’.

Dit verschil wordt natuurlijk pas relevant wanneer er iets mis zou gaan en de verkoop toch niet kan doorgaan.  Maar een gewaarschuwde koper telt voor twee…

 

Bron: Fednot