Wie bestuurt het gemeenschappelijk vermogen? Beide echtgenoten of ieder afzonderlijk?
Vooraleer op de eigenlijke vraag te antwoorden, dienen twee begrippen duidelijk omschreven te worden.
Wat betekent:
- een gemeenschappelijk vermogen;
- een vermogen besturen.
a) Een gemeenschappelijk vermogen is het geheel van alle goederen en waarden die in de gemeenschap vallen. De gemeenschap ontstaat:
- ingevolge de wet of een huwelijkscontract
- op het ogenblik dat de echtgenoten in het huwelijk treden
(In het wettelijk stelsel omvat het gemeenschappelijk vermogen: alle inkomsten uit beroepsactiviteiten, de opbrengst van zowel gemeenschappelijke als eigen goederen, de goederen aangekocht met deze inkomsten of opbrengsten...)
b) Een vermogen besturen betekent kunnen beslissen wat men ermee zal doen, elke daad kunnen stellen in verband met dit vermogen. (Bv. verkopen, verhuren, schenken, lenen, huren enz.)
Wie bestuurt het gemeenschappelijk vermogen?
De hoofdregel is dat dit bestuur toekomt aan beide echtgenoten die ieder afzonderlijk kunnen handelen : ieder van de echtgenoten kan zonder toestemming van de andere echtgenoot alle daden stellen en de andere echtgenoot is door deze daden gebonden.
Op deze hoofdregel zijn een aantal belangrijke uitzonderingen waarbij telkens de toestemming van beide echtgenoten is vereist:
- kopen, verkopen en schenken van een gemeenschappelijk onroerend goed of handelszaak;
- hypotheek verlenen op zelfde goederen;
- een lening aangaan;
- voor meer dan negen jaar een huurovereenkomst afsluiten of opzeggen en een handelshuur of pacht toestaan;
- een erfenis of een gift, die in de gemeenschap valt, aanvaarden of weigeren;
- kopen of lenen op afbetaling.
Weigert in deze gevallen een echtgenoot zijn toestemming te geven zonder geldige reden, dan kan de andere echtgenoot aan de rechter de toelating vragen de handeling alleen te mogen stellen.
Belangrijke opmerkingen:
I. De echtgenoot die een beroep uitoefent, verricht alle bestuurshandelingen in het kader van zijn beroep alleen.
II. Bij slecht beheer door de ene echtgenoot kan de andere aan de vrederechter vragen de handeling te verbieden of aan voorwaarden te onderwerpen; slecht beheer is eveneens een grond om de scheiding van goederen aan te vragen.